حاجی فیروز در تهران ، عکس مسعود زراعی، اعتماد

از میان چند روزنامه که امروز صبح آخرین شماره سال ۱۳۹۰ خود را منتشر کرده اند کیهان با تیتر "تحریم ایران نتیجه معکوس داد" از رکورد تازه در صدور نفت به آسیا" نوشته و قدس خبر داده "نفت ایران رکورد تاریخی زد". "حکم ریاست سازمان تامین اجتماعی در دست متهم کهریزک" عنوان اصلی روزنامه جمهوری اسلامی است و مردم سالاری همین خبر را با تیتر "احتمال پیگیری استیضاح احمدی نژاد" دنبال کرده است. تصویرهائی از گل و بهار زینت بخش این روزنامه ها که در مقالات خود نیز بهارانه نوشته و یا حوادث سال گذشته را مرور کرده اند.

سال اعتماد بهاری

مهسا امرآبادی در سال نوشته اش در اعتماد اشاره کرده: روزهای آخر سال برای همه ما که بر اساس سنتی مالوف نوروز را به جشن می‌نشینیم و سال نو را به انتظار می‌کشیم، روزهای عجله و انتظار است؛ عجله برای به پایان رساندن کارهای نیمه‌تمام سالی که در حال رفتن است و انتظار برای رسیدن بهار سالی که قرار است با ساز و دهل تحویل شود. دورهم‌نشینی سفره هفت‌سین ایرانی هم خاطره‌ای ماندگار است که هر یک از ما با تصویری ثابت در ذهن خویش و با یادآوری لحظه‌یی شیرین آن را به یاد می‌آوریم. تصویر ذهن من اما از لحظه تحویل سال کنارهم‌نشینی خانوادگی در گیلان و گوش دادن به فال حافظ است.

به نوشته این روزنامه هریک از اهالی حاضر بر گرد سفره هفت‌سین نیت خالصانه‌یی داشتند و همسرم وظیفه داشت دیوان خواجه لسان‌الغیب را بگشاید و غزل را زمزمه کند: غبار غم برود حال خوش شود حافظ/ تو آب دیده از این رهگذر دریغ مدار. این بیت هنوز هم در گوشم زنگ می‌زند و روزهای سخت این سال‌ها را که همسرم خانه نیست با تکرار آن سپری می‌کنم.

مثبت تر از این باد

ابتکار در سرمقاله خود در تشریح اتفاقات سال گذشته نوشته اگرچه ابتدای سال، خانه‌نشینی ۱۱روزه رئیس‌جمهور تا مدت‌ها فضای سیاسی داخل کشور را تیره و پرچالش نمود ولی برگزاری انتخابات در پایان سال و میزان مشارکت بالای مردم، تلخی آن ایام را تحت‌الشعاع قرار داد. از نظر اقتصادی، اگرچه با گسترش دامنه تحریم‌ها شاهد نوسان نرخ ارز و طلا بوده و هستیم که در نتیجه آن، معیشت مردم به آسیب‌های پیش‌بینی نشده گرفتار شده ولی ثبات نسبی، قدرت مدیریت بر بحران را افزایش داده‌است.

به نوشته این مقاله در چند مسئله، افق سال ۹۱ مثبت‌تر از سال ۹۰ به نظر می‌رسد. انتخابات اسفندماه سرمایه‌ای برای آرام‌سازی فضای عمومی جامعه فراهم آورده‌است؛ با شرکت آقای خاتمی در این انتخابات و جداسازی مسیرش از افراطیون، روزنه امیدی به گشایش بن‌بست گفتمانی گروه‌های درون نظام گشوده شده‌است. شکست برخی از چهره‌های افراطی مجلس هشتم نیز، نشان از رویکرد اعتدال‌گرای جامعه است. همچنین انتخاب مجدد آقای هاشمی به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، شانس تفاهم ملی را دوچندان کرده‌است.

و خلاصه این که : قراین موجود گویای این است که ادبیات قدرت‌های بزرگ در برخورد با ایران، پس از برگزاری انتخابات تغییر کرده و نشانه‌هایی از کاهش تنش‌ها رو به ظهور است. با این اوصاف، ۹۰ هم گذشت وکام عده‌ای از مردم به دلیل مشکلات اقتصادی همچنان تلخ باقی مانده‌است؛ آثار تورم، بیکاری و معضلات اجتماعی بر چهره آنان، آزاردهنده و دلخراش است. باید امیدوار بود که در سال ۹۱ با همت مسئولین و صداقت در عملکرد، بتوانند به وعده‌های داده شده، نیک عمل نمایند؛ این کام را شیرین سازند و اجازه دهند که نوروز مردم «عید» بماند، جامعه مملو از شادی گردد و عطر زندگی فراگیر شود.

توبه در آستانه سال جدید

صادق زیباکلام در اعتماد نوشته شاید حق با مادرم باشد و آن دنیای من خراب که چه عرض کنم افتضاح باشد. البته کلا مادرم دید خیلی منفی‌ای نسبت به‌من دارد. اگر جایی ده‌ها نفر باشند و من هم باشم و اتفاق سوئی بیفتد، مادرم بی‌اختیار به‌من می‌گویند «کی درست می‌شوی؟». برخی پدر و مادر‌ها به‌واسطه علاقه مفرطی که به فرزندان‌شان دارند، نه‌تنها هیچ عیب و نقصی در فرزندان‌شان نمی‌بینند بلکه عیوب و نواقص آشکار آنها را هم به نوعی توجیه می‌کنند. همه ما مادرانی را می‌شناسیم که به‌ویژه درباره فرزندان پسرشان یک تعصب شدیدی دارند. اما مادر من درست برعکس مادران دیگر است. من را یک جورهایی ‌ام‌الفساد و مفسد‌فی‌الارض می‌داند.

صفحه اول شرق نوروزی

این استاد دانشگاه در ادامه مقاله اش نوشته مادر بعضی وقت‌ها آنچنان درباره من صحبت می‌کند، و از مخاطب می‌خواهد برای من دعا کند که اگر مخاطب مرا نشناسد، تصور می‌کند من منگل یا عقب‌مانده هستم، یا معتاد به شیشه و کراک هستم، یا تا سوم راهنمایی بیشتر نتوانسته‌ام درس بخوانم، یا جانی بالفطره هستم یا سارق و راهزنی بی‌رحم یا مال مردم‌خور و خلاصه سمبل همه زشتی‌ها و پلیدی‌ها. حتی در مواردی که دیگران از باب احترام یا از باب اعتقاد از من تعریف و تمجید کرده‌اند، ایشان به یکباره پاسخ داده‌اند که شما (یعنی تعریف‌کننده) مرا خوب نمی‌شناسد.

در ادامه این مقاله آمده: نمی‌دانم برای دفاعم از رضاشاه چقدر رد مظالم دادند. فقط می‌دانم تا چند هفته‌یی، هر کس مرا می‌دید، می‌پرسید چه‌کار کرده‌ام که مادرم این همه به آدم‌ها التماس می‌کند که برایم دعا کنند. بعضی وقت‌ها دچار مالیخولیا می‌شوم که نکند برخی از هم‌مسجدی‌هایش از دوستان اصولگرا هستند که اینقدر پرونده‌ام نزدشان خراب است. به هر حال از من خواسته‌اند در آستانه سال جدید توبه کنم و به فکر قیامتم باشم که این دنیا زود می‌گذرد. من هم از همه خوانندگانی که مرا می‌شناسند، استدعا می‌کنم که آرزوی من و مادرم را برآورده کنند و دعا کنند که خداوند در سال ۹۱ مرا به راه راست هدایت کند.

بهار زیبا و انتظارات

محمدصادق جنان‌صفت در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته حرکت در مسیرهای پیشین و چشم دوختن به ذهن و عمل یک گروه کوچک به نام دولت – با همه عظمتی که از نظر امکانات در اختیارش است- چیزی نیست که به رونق و ترقی کار آنها منجر شود.

به نظر این مقاله بدترین حالت این است که کسب و کار سال ۱۳۹۱ را در ادامه و در وضع سال‌های خوب و روان سال‌های قبل دیده و همان رفتارهایی انجام شود که در سال‌های آسان سپری شده، انجام می‌شد. از نو و تازه شدن طبیعت و زمین می‌توان درس گرفت و برای ماندن در بازار دنبال راه‌های جدید رفت. نهاد دولت و مسوولان دولت نیز فرصت تازه‌ای دارند که در سال ۱۳۹۱ روش‌های ناکارآمد سال‌های قبل را دور ریخته و در مقابل با فعالان صنعتی و اقتصادی، حرکت‌های جدید را در دستور کار قرار دهند.

سرانجام سرمقاله دنیای اقتصاد این که: فرصتی که بهار زیبا و دلنشین در اختیار شهروندان این مرز و بوم کهن قرار داده است را مغتنم بدانیم و جان و ذهن خویش و سرزمین خود را تازه و شاداب سازیم.

بداخلاقی ها و بدقلمی ها

روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود نوشته: چهار کشور که انقلاب آنها در ظاهر به نتیجه رسیده، اوضاع در حواشی جنوبی خلیج فارس با وسواس زیاد زیر نظر قدرت‌های غربی و ارتجاع عرب قرار دارد تا از به ثمر رسیدن انقلاب‌های بحرین و عربستان جلوگیری گردد و اوضاع کویت و قطر و سایر شیخ نشین‌ها دگرگون نشود. برای تأمین همین هدف، دلارهای نفتی عربستان و قطر با سخاوت بی‌سابقه‌ای به کمک طراحی‌های سازمان‌های جاسوسی موساد، سیا و اینتلجنت سرویس رفته‌اند و با سلاح‌هائی که از مرز ترکیه و اردن وارد سوریه می‌شوند همراه شده‌اند تا افکار عمومی جهان عرب را متوجه حکومت دمشق کنند و با درگیر ساختن نیروهای جبهه مقاومت، برای مدتی هم که شده و شیوخ جنوب خلیج فارس و خاندان‌های شاهی عربستان و اردن را از نگاه‌ها دور نگهدارد.

قطعی شدن انتخاب مرتضوی، صفحه اول آرمان

در ادامه این مقاله آمده تا آنجا که به جمهوری اسلامی ایران مربوط می‌شود، واقع‌بینی و پرهیز از کارهای شعاری برای انجام وظیفه در قبال انقلاب ملت‌ها سرنوشت ساز است. ما برای اینکه بتوانیم به وظیفه خود در این زمینه عمل کنیم باید قبل از هر چیز، به انسجام داخلی خود اهمیت بدهیم.

سرمقاله جمهوری اسلامی در نهایت نوشته در سال ۱۳۹۰ بداخلاقی‌ها، بدقلمی‌ها، بددهنی‌ها، حق ناشناسی‌ها و به یکدیگر پرخاش کردن‌ها نه تنها کاهش نیافت بلکه شدت نیز گرفت، درحالی که کشور ما درست در همین سال با شدیدترین تحریم‌ها مواجه شد و فشارهای سیاسی و تبلیغاتی نیز بر نظام جمهوری اسلامی مضاعف شد. در چنین شرایطی برای به خاک مالیدن دماغ دشمنان، به وحدت و همدلی و گذشت نیاز است، چیزی که در جامعه سیاسی ما نایاب شده است!

جشن همه ایرانیان

احمد مسجد جامعی در مقاله ای در شرق نوشته نوروز جشن بهاری همه ایرانیان از هر تیره و تباری است. چند سال پیش در طرح موضوعی تپه‌های عباس‌آباد عرصه‌ای گنجانده شد که نام آن را «بوستان اکو» گذاشتند. اکو نام مجموعه‌ای از ۱۰ کشور منطقه است که پیمان مشترک همکاری دارند. پیشنهاد شد مناسبت مشترکی را انتخاب کنند که میراث معنوی جمعی همه ماست و این همان جشن «نوروز» است که در همه این سرزمین‌ها گرامی داشته می‌شود.

به نوشته وزیر پیشین ارشاد: این نظر را همه نمایندگان اکو با شوق بسیار پذیرفتند و نام آن بوستان را «نوروز» نهادند و از آن پس نشریه سازمان، «اکو نوروز» نامیده شد. نوروز با افسانه جمشید که در روزگاری زرین فرمانروایی می‌کرد، پیوند داشت؛ روزگار زرینی که سرانجام بازمی‌گردد و نوروز، خاطره وعده آن روز است.

مهاجران و ایران

پروفسور عنایت الله رضا در مقاله ای که شرق آن را منعکس کرده نوشته: اکنون چندمیلیون نفر از شهروندان ما به کشورهای پیشرفته مهاجرت کرده، یا به تابعیت آنها در آمده‌اند. بخش عمده این مهاجران، به‌ویژه نسل اولی‌ها، با فرهنگ والای ایران پرورش یافته‌اند و دل‌هایشان سرشار از مهر به مردم و به فرهنگ ایران است. اگر ناخرسندی‌هایی هم داشته باشند، بیشتر دگراندیشی‌ها از نارسایی نظام اجتماعی و رفاه مادی در زادگاه ایشان است.

در آستانه سالگرد نهضت ملی کردن نفت، کارتون نادر رحمانی در اعتماد

به نوشته این رییس پیشین دانشگاه تهران مهاجران ایرانی و خانواده‌های ایشان را مغناطیس فرهنگ ایران، (مانند شعر و موسیقی و عواطف خانوادگی و خاطرات خوش از مردم و طبیب)، رها نمی‌کند. همه در دل خواستارند که به مردم زادگاه اصلی خود کمک کنند و آن را در جهان سرفراز ببینند. این نیروی مشترک را می‌توان خردمندانه پرورش داد و براختلاف دید‌ها در سیاست و مراتب اجتماعی چیره کرد. برون‌مرزان ایرانی و فرزندان‌شان از شاخه‌های فرهنگی ایرانند که در جهان می‌رویند و گل و میوه می‌دهند.

نویسنده مقاله شرق مثال زده در این ایام، سیاست کشورهای قدرتمند، تحریم‌ها بر ایران مقرر داشته‌اند و به زندگی مردم ایران بیدادگرانه می‌تازند. در چنین بحران‌ها، شایسته است برون‌مرزان بزرگوار ایرانی بی‌آنکه برخورد نامناسب و غیرقانونی با حکومت‌ها و مردم کشورهای خود پیدا کنند، با جمع‌آوری آرا، برای دفاع از مردم ایران در محافل بین‌المللی سخن بگویند و میانجیگری کنند. کاری که به صلح جهانی و مهر مردم ایران با مردم کشورهای پیشرفته کمک می‌کند.

ایران الگوی اسلامی

کیهان در سرمقاله اش درباره ایران در سال ۹۰ نوشته برنامه هسته ای تنها یک بهانه بود وگرنه همانطور که ارزیابی های اطلاعاتی کشورهای غربی هم نشان می دهد هیچ کس در هیچ جای جهان در این باره تردید ندارد که ماهیت برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است و هیچ اتفاق جدیدی در برنامه هسته ای ایران رخ نداده است که نیازمند این مقدار از ناشکیبایی اجانب غربی و بی تابی از سوی صهیونیست ها باشد. همه ماجرا این بود که غربی ها می دیدند و اکنون دیگر انکار هم نمی کنند که مدل ایران در حال بسط در سراسر منطقه خاورمیانه است.

به نوشته این مقاله کشورهای منطقه به سمت اسلام سیاسی گرایش پیدا کرده اند و دشمنی با آمریکا و اسراییل را هم علنا فریاد می کنند. برگزاری ۳ کنفرانس موفق و بسیار باشکوه درباره انقلاب های اسلامی در منطقه، مقاومت اسلامی و مسئله فلسطین و همچنین جوانان و بیداری اسلامی اوج جذابیت و الهام بخشی انقلاب اسلامی را به رخ جهانیان کشید و دشمنان این ملک را در این باره که در حال از دست دادن مهمترین منافع خود در مهم ترین منطقه از جهان هستند سخت به تکاپو انداخت.

کارتون روز: تقی شعبانی، جام جم

و خلاصه سرمقاله کیهان این است که: اگر تلاش کنیم تا یک الگوی تاریخی از روند تقابل انقلاب اسلامی و غرب در طول ۳۰ سال گذشته ترسیم شود، سال ۱۳۹۰ یک نقطه عطف در این الگوی کلان خواهد بود. در این سال فشارها به اوج خود رسید اما روشن بود که غرب هرگز ضعیف تر از این نبوده و هیچگاه تلاشش برای متوقف کردن ایران مانند سال ۹۰ رنگ و بوی ناامیدی و انفعال نداشته است.

چقدر خرابی به بار آوردی

"امیدواری‌ها" عنوان طنز آخرین شماره سال نود اعتماد است که پوریا عالمی در آن نوشته برای آخرین شماره روزنامه یک یادداشت مفصل نوشته بودیم و هفت‌سین‌های کاربردی پیشنهاد داده بودیم که مثلا هیات دولت چه هفت‌سینی به دردش می‌خورد، مجلس چه هفت‌سینی به کارش می‌آید و غیره، که طبق معمول مشمول تعمیرات داخلی شد این کاناپه هم.

به نوشته صاحب ستون کاناپه طبق معمول در روزنامه، جز مقام مدیرمسوول، همه موافق بودند که چاپ شود، که دست بر قضا چاپ نشد. حالا ساعت آخر کار روزنامه در آخرین روز کاری اسفند ۹۰ است و من مانده‌ام که آن عیدی خوب را اگر نتوانم برای شما اینجا منتشر کنم، جاش چه هدیه‌یی تقدیم‌تان کنم، جز چند شعر:

"شعری برای رخت‌چرک‌ها"

اثر عشق تو

مثل قرمزیِ لباسی که رنگ می‌دهد

روی تمام لباس‌هایم پیداست

و بی‌پدر با هیچ وایتکسی هم نمی‌رود

"شعری برای سوانح طبیعی"

صاعقه است نگاه تو

سیل است اشک تو

آتشفشان است قهر تو

زلزله است دعوای تو

ای بر پدر تو

چقدر خرابی به بار آورده‌ای